Wat is ASMR en werkt het wel echt? | Tiny Tweaks (2024)

“And now I’m going to brush your hair…” fluistert een vrouw traag in de microfoon terwijl ze met haar nagels op een haarborstel tikt. ASMR – you either love it or hate it. Waar de een helemaal kriegel wordt van de ontspannende geluiden, valt de ander er als vanzelf bij in slaap. Maar wat is ASMR? En werken die rustgevende geluiden echt of maken we onszelf dat graag wijs? Ik praat je bij.

Wat is ASMR?

ASMR is de afkorting voor autonomous sensory meridian response. Laten we het maar bij die afkorting houden. Maar wat ís ASMR? ASMR is een genre ontspannende video’s op YouTube. YouTubers (ASMRtists, ook wel) maken deze video’s met rustgevende geluiden en bewegingen. Bijvoorbeeld een borstel die door haar glijdt, een oogdokter role play (waarbij je als kijker een lampje moet volgen) of zachte fluisterwoordjes. Deze triggers maken bij sommige mensen een golf van kriebels los. Een beetje alsof iemand op je rug kietelt of je hoofd masseert.

Geweldig of gruwelijk: smaken verschillen

Iedereen ervaart die tingles op een andere manier en door andere triggers. Voor de een is het overweldigend, anderen vinden het ontspannend maar ervaren lichamelijk niks. Er zijn ook genoeg mensen die er geïrriteerd door raken. Voor hen is het een ergernis zoals ook misofonie (gek worden van eetgeluiden) dat kan zijn. ASMR en misofonie geven zelfs een soortgelijke reactie in de hersenen.

Persoonlijk ervaar ik ASMR niet als iets heel prettigs maar het verschijnsel triggert me wel enorm. Hier kom ik straks op terug.

Mega populair (maar ook een beetje taboe)

Een bekende ASMRtist is, zonder dat hij het zelf ooit heeft geweten, Bob Ross. Met z’n zachte stem en slome stroken schilderde hij me als kind zo in slaap. Ondanks Bob was ASMR lang iets van de krochten van het internet (je weet wel: waar je terechtkomt als je na een videoclip van Britney Spears klikt op een complottheorie over de maanlanding en vervolgens kijkt naar een poging tot het wereldrecord tanden stoken). Dat is nu, anno 2021, zeker niet meer zo. ASMR is hot. De ene na de andere ASMRtist uploadt krakende, krassend of tikkende video’s.

De laatste jaren kruipt het genre dus langzaam uit de taboesfeer. Daar zat het (eerlijk is eerlijk) niet voor niets: sommige video’s lijken bijna erotisch, met dat zachte gefluister, zwoele gesmak en de rollenspellen. Het gevoel dat mensen krijgen van ASMR wordt ook wel earp*rn, braingasm of hersenorg*sme genoemd – dat helpt niet mee. Die reputatie zorgde er (mede) voor dat er lang geen onderzoek werd gedaan naar wat ASMR precies is en hoe het werkt.

Werkt ASMR echt of is het een placebo?

Het klinkt bijna te mooi om waar te zijn: een shortcut naar totale ontspanning. Wíllen we misschien heel graag dat het werkt? Filmpje aan, oortjes in, klaar. Relaxed.

Het fenomeen is best nieuw, zelfs wetenschappers weten nog niet helemaal hoe het werkt. Maar dat er íets gebeurt met ASMR, dat is wel duidelijk. Mensen die ASMR ervaren, raken bijvoorbeeld bewezen ontspannen en hebben tijdens het kijken naar de video’s een lagere hartslag. Op dit moment onderzoekt een Nederlandse wetenschapper of iedereen ASMR kan ervaren en of het misschien zelfs aan te leren is. In dat geval is ASMR misschien ook in te zetten bij behandelingen voor depressie of een burn-out.

ASMR en mindfulness: een mooie match

Dat laatste, daar kan ik wel inkomen. Zoals ik net al subtiel liet vallen, heb ik zelf niet zoveel met ASMR. Het is niet iets wat ik graag doe, maar ik zie er zeker wel de voordelen van in. Als mindfulnesstrainer en coach zie ik het als een soort trucje: het helpt je om los te komen van gepieker en depressieve of vervelende gevoelens. Heb je een rustgevend geluid (of beweging) gevonden waar je van ontstresst of misschien zelfs die tingles bij ervaart, dan kan het je gedachten even doen uitschakelen.

Tijdelijk.

Op de langere termijn komen die gevoelens en gedachten namelijk altijd terug. Dat is omdat je met ASMR afleiding aangrijpt, maar je klachten (zoals hoofdpijn of depressieve gevoelens) negeert. Om die echt op te lossen, is een intensievere aanpak nodig. Bijvoorbeeld mijn 8-weekse mindfulnesstraining. Tijdens deze training krijg je persoonlijke begeleiding en praktische oefeningen waarmee je je mind traint. Zo kom je tot rust, maar word je ook op de lange termijn veerkrachtiger en gelukkiger.

Conclusie: ASMR is top voor de à la minute ontspanning, maar voor een échte mindful aanpak en oplossing zul je toch echt dieper moeten gaan.

Zoek je nog meer ontspanning? Bekijk deze rustgevende oefeningen of geef je op voor een (online) training mindfulness. Twijfel je of het wat voor je is? Stuur me een bericht, dan bespreken we het samen!

Meer weten over dit thema? Bekijk alle artikelen over ontspanning